Er zijn drie soorten werknemers in België:
- Werknemer ;
- Zelfstandige ;
- Ambtenaar;
De term "kunstenaarsstatuut" is dus geen vierde statuut, maar eerder een algemene term die wordt gebruikt om te verwijzen naar speciale regels met betrekking tot werkloosheidsregels die kunstenaars erkennen en beschermen in de uitoefening van hun creatief beroep door hen inkomenscontinuïteit te garanderen. De werknemers in de kunstsector kunnen opereren onder de eerste twee statuten.
Zelfstandig zijn
Een zelfstandige kunstenaar/kunstenares is een kunstenaar/kunstenares die zijn of haar beroepsactiviteit (een artistieke activiteit) uitoefent onder het statuut van zelfstandige. Met andere woorden, de kunstenaar oefent zijn beroepsactiviteit uit voor eigen rekening en zonder gebonden te zijn door een arbeidsovereenkomst of ambtenarenstatuut. Ze worden betaald wanneer ze een factuur opstellen en naar hun klanten sturen. Je moet:
- lid worden van een sociaal secretariaat en sociale bijdragen betalen (min. 750€/kwartaal ongeacht je inkomen. Een aftrek is mogelijk voor de eerste kwartalen;
- BTW-plichtig zijn en kwartaalaangifte doen (tenzij je een vrijstellingsregeling hebt);
- een ondernemingsnummer aanvragen ;
- een "zakelijke" bankrekening openen om al je zakelijke uitgaven te betalen en betalingen van je klanten te innen;
- je basiskennis bedrijfsbeheer bewijzen.
NB. Werknemers kunnen geen werkloosheidsuitkering of ander vervangend inkomen ontvangen als ze werkloos zijn.
Zelfstandige in bijberoep
Zelfstandige in bijberoep Een zelfstandige in bijberoep voert zijn professionele activiteiten uit onder twee verschillende statussen:
- werknemer / ambtenaar enerzijds;
- r zelfstandige in bijberoep anderzijds.
Deze tweede activiteit is, zoals de naam al aangeeft, complementair aan de eerste (hoofdactiviteit als werknemer of ambtenaar). De activiteit in loondienst moet daarom minstens halftijds worden uitgevoerd (19 uur per week), en u moet:
- je aansluiten bij een sociaal secretariaat en sociale bijdragen betalen elke om de 3 maanden (min. 70€ / kwartaal ongeacht het inkomen);
- BTW-plichtig zijn en de nodige aangiftes doen, maar kan vragen om vrijgesteld te worden van BTW;
- een ondernemingsnummer aanvragen (BCE > link);
- een zakelijke bankrekening openen.
In afwijking van bovenstaand principe kan een kunstenaar met een werkloosheidsuitkering zijn artistieke activiteit als zelfstandige in bijberoep uitoefenen, maar:
- hij moet deze activiteit melden aan de RVA door middel van het formulier "C1 Kunstenaar”;
- het bedrag van de werkloosheidsuitkering wordt niet beïnvloed door de activiteit als
- door de bijkomende zelfstandige activiteit de inkomsten niet meer bedragen dan 10217,30€ netto / jaar (indexeerbaar).
NB. Deze bedragen worden niet in aanmerking genomen voor het recht op een werkloosheidsuitkering of voor de toekenning of het behoud van het kunstenaarsstatuut.
Kunstenaar in loondienst zijn
Kunstenaars in loondienst oefenen hun professionele (artistieke) activiteit uit op basis van een arbeidsovereenkomst, dat wil zeggen:
- een relatie van ondergeschiktheid met een werkgever (bv. een VZW, een cultureel centrum, een andere zelfstandige kunstenaar, ...)
- een verloning die afhangt van de gepresteerde tijd en de Paritaire Commissie.
NB. In België is de basisregeling voor voltijdse arbeid 7,6 uur per dag of 38 uur per week.
Hoe word ik betaald?
Facturering voor diensten
Wanneer de vergoeding eentegenprestatie is voor een als zelfstandige verleende dienst inhoofd- of bijberoep.
Berekening:
Bruto-inkomsten
- werkelijke kosten of forfaitaire beroepskosten
- gemiddeld belastingtarief vastgesteld op basis van andere belastbare beroepsinkomsten (bijv. salaris, winst, enz.)
= netto-inkomen
Arbeidscontracten
Wanneer de vergoeding de tegenprestatie is voor arbeid in loondienst op basis van een arbeidsovereenkomst.
Berekening:
Bruto-inkomen
- werkgeversbijdragen (tussen 23% en 25%)
- werknemersbijdragen (13,07%)
- werkelijke of forfaitaire bedrijfskosten belasting (tarief varieert afhankelijk van ander inkomen, persoonlijke omstandigheden en woonplaats)
= netto-inkomen
Contract 1 BIS
Wanneer de vergoeding de tegenprestatie is voor een artistieke prestatie in opdracht en buiten het kader van een arbeidsovereenkomst. Dezelfde inhoudingen gelden als bij een arbeidsovereenkomst plus de provisie van het Sociaal Bureau Kunstenaars (BSA). Om dit type contract aan te gaan, is het nodig om vooraf de Attestatie van Kunstwerkers te verkrijgen.
Berekening:
Bruto inkomen
- Werkgeversbijdragen (tussen 23 en 25%)
- Werknemersbijdragen (13,07%)
- BSA commissie
- Werkelijke of forfaitaire zakelijke uitgaven belasting (tarief varieert afhankelijk van andere inkomsten, persoonlijke omstandigheden en woonplaats)
= Netto-inkomen
Auteursrechtlicentieovereenkomst
Wanneer de vergoeding de tegenprestatie is voor de toestemming om een werk te gebruiken.
Berekening:
Bruto-inkomsten
- Wettelijke forfaitaire kosten (50%) of werkelijke kosten
- Roerende voorheffing (15%)
= netto-inkomen
Occasionele prestationnota
Wanneer de vergoeding de tegenprestatie is voor een dienst die op uitzonderlijke basis wordt verleend, buiten de beroepsactiviteiten van de dienstverlener en tot €5.000 per jaar.
Incidentele diensten omvatten bijvoorbeeld mensen die een andere beroepsactiviteit als hoofdbezigheid hebben of die voor het eerst iets creëren. Bijvoorbeeld een advocaat die besluit een roman te schrijven, zelfs als die een groot succes wordt, of een striptekenaar die een filmscript schrijft of een documentaire maakt.
De inkomsten die hieruit voortvloeien worden beschouwd als diverse inkomsten uit ongeregelde diensten.
Als je diverse inkomsten ontvangt, heb je geen ondernemingsnummer nodig, ben je niet btw-plichtig en heb je geen zelfstandigenstatuut.
Berekening:
Bruto-inkomen
- Werkelijke uitgaven
- 33% (forfaitaire belasting)
= netto-inkomen
